Basoa Fundazioak, bertako espezieekin eratutako basoak kudeatzen eta antolatzen duen esperientzia zabalari esker, Europa Hegoaldeko Basogintza Batasunak (USSE), Euskadiko baso-jabeen hiru elkarteek (BBE, GBE eta ABE) eta Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU/UPV) Biofintze-prozesuen taldeak (BioRE) osatutako lankidetza-taldearen aholkulari gisa aritu da. Eusko Jaurlaritzaren 1305/2013 (EB) Erregelamenduko 35. artikuluan aurreikusitako laguntzekin finantzatutako proiektua izan da.
Proiektu honetan, egurra usteltzearen kontrako produktu antifungikoak ekoizteko, hura osatzen duten elementu kimikoak erabil daitezkeen aztertzen da.
Egurra, bere erabilgarritasun, iraunkortasun eta indar/pisu erlazioaren ondorioz, gaur egun eta etorkizunean erabiltzeko aukera handia duen materiala da. Hala ere, ingurumen-baldintzen arabera onddoen agerraldiak izan eta bere erresistentzia, iraunkortasuna eta kolorea kaltetuak izan daitezke.
Gaur egun, onddorik ager ez dadin egurra babesteko, konposatu sintetikoak erabiltzen dira. Hala ere, azken urteotan egurraren onddoak kentzeko konposatu naturalak erabiltzeak arreta handiagoa jarri du toxikotasun txikia duelako. Alde horretatik, gutxien erabiltzen den egurraren konposatuen eraldaketa kimikoa erauzketena da. Jakina da horietako askok zuhaitzaren defentsa aktiboari erantzuten diotela patogenoen balizko kalteetatik, hala nola usteldurako onddoetatik. Horregatik, erauzketa horietako batzuk antifungiko indartsuak dira, ustelketen aurrean egurra babesteko erabil daitezkeenak.
Proiektu hau baso misto atlantikoa deiturikora zuzentzen da. Euskal basoaren bata bestearen ondorengo inbentario nazionalek, baso mota honen goranzko joera erakusten dute azken urteotan. Baso mota hau sortzeko arrazoia aurreko kudeaketa bertan behera uztea denez, bere bilakaerak defizit horri eusten dio: ez du inolako kudeaketarik. Kudeaketa uzteak, eta, beraz, baso horietatik egurra lortzearenak, galera ekonomikoak eragiten ditu zuraren merkatuetan (lurraldearen ekarpena gutxitzen du tokiko energia- eta material-horniduraren eskarietara), ingurumen-galerak (basoko sute handiagoak sortzeko eta gehiago zabaltzeko arriskua areagotzen du, akuiferoei eta ibaiei ematen zaien ur-kopurua murrizten du, masen osasun- eta egitura-egonkortasuna arriskuan jartzen du) eta gizarte-eremuan baso-kudeaketaren kultura galtzea, baso horietarako irisgarritasuna murriztea, etab.). Hau da, kudeaketa uzteak eragin negatiboa du ingurumenaren, gizartearen eta ekonomiaren iraunkortasunean, eta gizarteak tradizioz izan dituen zerbitzu ekosistemikoak pobretzen ditu.
Hala ere, utzikeriagatik esku hartzen ez duen egoera horrek ez du zertan horrela izan (ez jarraitu). Masa mota hori enbor lodi, zuzen eta araporik gabeak lortzeko kudea daiteke. Mota horretako zuhaitzen egurra kalitate handikoa da upelgintzaren, arotzen eta ebanisteriaren merkaturako (preziorik handienekoak), eta eraikuntza naiz enbalaje merkatuak hornitzeko aukera ere ematen du. Hala, egurraren merkaturako egokia den materiala mantentzeaz gain, ekosistema-zerbitzu horiek mantendu (eta are hobetu) litezke.
Hala ere, ekoizpen-puntu horretara irits daitezkeen espezie guztiak ez dira iristen eskaera optimora merkatuan. Haritzak merkatu finkatuak baditu ere, gainerako espezie guztiek prezioa asko jaitsi dute. Era berean, aipatutako produktu mota horiek lortzeko tarteko kudeaketak egin behar direnez, neurri txiki eta ertaineko egur-aprobetxamenduak sortzen dira, eta horiek ez dute merkatuan irteera egokirik lortzen.
Baso misto atlantiarraren kudeaketa bultzatzeko, irtenbide berritzaileak bilatu behar dira haren ekoizpen zikloko tarteko baso lanetako materialetarako. Irtenbide berritzaile horiek lehiakortasuna eman behar dute aipatu basoetako hostozabalen kalitateko egurra ekoizteko.
